بازر ثانویه ارز چیست ؟

بازار ثانویه (به انگلیسی: Secondary market) بازار ثانویه محل داد و ستد اوراق منتشر شده در بازار اولیه است و حجم معاملات در این بازار، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. در این بازار تغییرات قیمت‌ها شکل می‌گیرد و اوراق بهادار، بارها و بارها در آن داد و ستد می‌شود. نمونه‌ای از بازار ثانویه، بورس اوراق بهادار تهران است. تفاوت آن با بازار اولیه در این است که در بازار اولیه، سهام مستقیماً به سرمایه‌گذار فروخته می‌شود.

در اقتصادهای توسعه یافته برای سایر انواع اوراق بهادار نیز بازار ثانویه‌ای موجود است، برای مثال وقتی‌که صندوق های سرمایه گذاری، بانک های سرمایه گذاری یا نهادهای بزرگ پولی و مالی وام های کلانی از وام دهندگان بزرگ خریداری می‌کنند. در هر معامله ای که در بازارهای ثانویه انجام می‌شود، پول نقد به جای اینکه مستقیم به حساب یک شرکت یا نهاد برود، به جیب سرمایه گذاران ریخته خواهد شد.

رئیس بانک مرکزی بازار ثانویه ارز را تایید کرد

«ولی اله سیف» روز دوشنبه در حاشیه جلسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با تقسیم بندی کالاهای وارداتی به سه گروه اظهار داشت: گروه اول کالاهای اساسی و حیاتی برای کشور که با ارزاق عمومی مردم و دارو در ارتباط است که ارز مورد نیاز آنها از محل فروش نفت با ارز رسمی ۴۲۰۰ تومان توسط بانک مرکزی تامین می شود.

وی افزود: گروه دوم کالاهای ضروری هستند که قرار است ارز مورد نیاز برای آنها از محل ۸۰ درصد صادرات غیرنفتی – شرکت های پتروشیمی فولاد و معدنی – و از محل سامانه نیما تامین شود.

سیف، نرخ مبنا برای واردات کالاهای گروه دوم را همان نرخ ارز رسمی دانست و گفت: یکی از مباحث جدی این روزها در بازار، تبدیل نرخ کالاهایی است که با بهای۴۲۰۰ تومان وارد کشور می شوند اما با قیمت های بالاتر نرخ گذاری می شوند.

وی ادامه داد: بانک مرکزی برای کنترل قیمت ها و شفاف سازی در بازار، قرار است ارزهایی که با مبنای ۴۲۰۰ تومان به واردکنندگان تخصیص داده را در سامانه ای به اطلاع عموم برساند تا هر کسی کالایی وارد می کند که قیمت آن منطقی نیست و با این رقم مغایرت دارد، بتواند اعتراض کند و نهادهای نظارتی همچون سازمان تعزیرات نظارت کنند.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: در اولویت سوم، کالاهایی هستند که از محل ۲۰ درصد صادرات کالاهای غیرنفتی – عمدتا شامل صادرکنندگان خُرد و بخش خصوصی – انجام می شود و قرار است این کار با نرخ توافقی باشد.

سیف اظهار داشت: در حقیقت بازار ثانویه ای در کنار بازار اصلی شکل می گیرد.

به گفته سیف، گروه چهارم، کالاهای ممنوع الورود هستند.

وی ابراز امیدواری کرد با این اقدام ها و با وجود تلاش های دشمنان بویژه آمریکا برای ایجاد التهاب در بازار، آرامش در فضای اقتصادی کشور ایجاد شود.

نظر رئیس کمیسیون برنامه و بودجه راجع به بازار ثانویه ارز

غلامرضا تاجگردون درباره وضعیت بازار ارز گفت: باید از روز اول موضوع تشکیل بازار ثانویه ارز در دستور کار مسوولان اقتصادی قرار می‌گرفت، چراکه با دلار ۴۲۰۰ تومانی حجم عرضه و تقاضا به تعادل نمی‌رسید.

رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اینکه گفته می‌شود ۱۰ درصد تقاضا در بازار ارز مربوط به تقاضای دلار با نرخ بالای ۴۲۰۰ تومان بوده موضوع قابل‌تاملی است؛ چراکه در حال حاضر این ۱۰ درصد حجم تقاضا و عرضه، قیمت‌ها را در بازار ارز تعیین می‌کند.

نماینده مردم گچساران در مجلس شورای اسلامی درباره تاثیر راه‌اندازی بورس ارز تصریح کرد: با اقداماتی مانند تشکیل بازار ثانویه ارز با بورس ارز می‌توان با مکانیزم عرضه و تقاضا نوسانات بازار ارز را کنترل کرد.

تاجگردون درباره درآمد دولت از مابه‌التفاوت نرخ ارز پیش‌بینی شده در بودجه با نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: باید توجه کرد در کل درآمد دولت از مابه‌التفاوت نرخ ارز رقم بالایی نیست.

وی ادامه داد: اعلام نرخ ۴۲۰۰ تومانی دلار و پذیرش ثبت‌سفارش برای واردات به‌طور طبیعی باعث می‌شود ثبت‌سفارش با تقاضای اضافه روبه‌رو شود.

رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی یادآور شد: اختلاف قیمت دلار۴۲۰۰ تومانی با نرخ دلار در بازار آزاد به‌طور طبیعی انگیزه واردات را افزایش می‌دهد؛ چراکه برخی واردکنندگان می‌توانند واردات کالا را با نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی انجام دهند تا کالاها را با نرخ دلار در بازار آزاد ارز به‌فروش برسانند که باید به این موضوع رسیدگی شود.

در حالی که رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی بر لزوم تشکیل بازار ثانویه ارز تاکید می‌کند، معاون سازمان توسعه تجارت عنوان کرد، براساس تمهیدات صورت گرفته از سوی دولت، هیچ برنامه‌ای برای واردات با نرخ ارزی دیگری غیر از آنچه در مصوبات دولت آمده، امکان‌پذیر نخواهد بود.

بازار ثانویه ارز چطور شکل خواهد گرفت؟

شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: بخشی از منابع ارزی کشور نفتی است که در اختیار کالاهای اساسی قرار خواهد گرفت و البته برخی از نیازمندیهای تولیدی نیز که باید به دقت مورد تامین قرار گیرد در اولویت اول قرار می گیرد.

گروه دوم بخشی از کالاهایی هستند که نرخ آن ۴۲۰۰ تومان است که البته اکنون به دلیل مابه التفاوت تورم داخلی و خارجی بالا رفته است بنابراین آنها نیز ارز دولتی می‌گیرند

متقاضیان ثبت سفارش الکترونیکی صورت می دهند، ضمن اینکه بعد از پایشی که صورت گرفت، به دستگاههای ذیربط ارجاع داده می شود و بعد از اینکه تائید شد، به حوزه تامین ارز به بانک ارجاع داده می شود که تخصیص به ترتیب ثبت سفارش های واصله که اولویت بندی شده است، تامین می شود.

ارز تخصیص داده می شود و ریال آن تامین می شود، بنابراین واردکننده تعهد می دهد که این میزان کالا وارد کند، بنابراین بر روی نرخ نیز نظارت کافی صورت می گیرد تا برخی سوءاستفاده ها نیز صورت می گیرد.

تشکیل بازار ثانویه ارز به کاهش التهابات ارزی منتهی می شود

شهاب نادری در خصوص تاثیرات تشکیل بازار ثانویه ارز گفت:تلاطم بازار ارز باعث شد که اقتصاد کشور با چالش جدی روبرو شود و بسیاری از خانوارها برای تامین معیشت با مشکل جدی روبرو شدند چرا که قیمت بسیاری از کالاها به بهانه افزایش نرخ ارز گران شد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد:یکی از دستاوردهای دولت یازدهم ایجاد ثبات نسبی در بازار ارز بود اما عملکرد دولت دوازدهم در سال اول فعالیت در زمینه ایجاد ثبات در بازار ارز ضعیف بود و تداوم این موضوع باعث شده بخش تولید با مشکل جدی روبرو شود.

نماینده مردم اورامانات در مجلس شورای اسلامی ادامه داد:دولت همواره وعده ارز تک نرخی را مطرح می کرد اما در عمل نتوانست به این هدف دست یابد چرا که بعد از اعلام ارز تک نرخی معاملات ارز با نرخ های متفاوت در بازار آزاد شکل گرفت.

نادری در ادامه با بیان اینکه ساماندهی بازار ارز یک اولویت اساسی در اقتصاد کشور محسوب می شود، تصریح کرد:از زمانی که دولت نرخ ۴۲۰۰تومان برای هر دلار را تعیین کرد کارشناسان اعلام کردند این تصمیم ارزی دولت، بازار را با مسئله روبرو می کند بنابراین پیشنهاد تشکیل بازار متشکل ارزی ارائه شد. تاخیر در تشکیل بازار ثانویه ارز یکی از دلایل هرج و مرج در بازار ارز بود اما در هر صورت بانک مرکزی باید بازار ثانویه ارز را مدیریت کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یادآور شد: بخشی از افزایش قیمت ارز و سکه طلا ناشی از ضعف در مدیریت بازار بوده بنابراین در صورت مدیریت بازار ثانویه ارز، احتمال کاهش نرخ ارز در روزهای آینده وجود دارد.

اهتمام رئیس اتاق اصناف بر بازار ثانویه ارز

علی فاضلی در بجنورد با اشاره موضوع ایجاد بازار ثانویه ارز توسط دولت اظهار کرد: این پیشنهاد یک ماه گذشته از سوی اتاق اصناف به دولت داده‌ شد و مسئولان اعلام کرده‌اند که به‌زودی این طرح راه‌اندازی می‌شود؛ به نظر می‌رسد از همین امروز باید این راه‌اندازی صورت گیرد.

وی علت ایجاد این بازار ارز ثانویه را عدم تثبیت قیمت ارز در حالت فعلی برای واردات کالاهای غیراساسی عنوان کرد و افزود: به علت عدم امکان قیمت‌گذاری و عدم امکان کنترل قیمت‌ها به دولت پیشنهاد ایجاد بازار ثانویه ارز داده‌شده که بتوان هدایت بازار کالا را به سمتی داشت که مصرف‌کننده دچار مشکل نشود.

رئیس اتاق اصناف ایران کنترل بازار در حوزه نظارت بر خرده‌فروشی‌ها را بر اساس قانون به این مجموعه واگذارشده عنوان کرد و ادامه داد: اصناف در حوزه قیمت‌گذاری کالاهای وارداتی و صنعتی که توسط سازمان حمایت انجام می‌شود کم اثر و در موضوع دستمزد نیز پیشنهاد دهنده قیمت به کمیسیون‌های مربوطه است که نشان از کمترین نقش اتاق اصناف در این قیمت‌گذاری‌ها را دارد.

وی نقش نظارت بر اجرای این قوانین را پر رنگ دانست و گفت: با انجام نظارت بر اجرای قوانین و مصوبات کمیسیون‌های سازمان حمایت در بازار مدیریت برای جلوگیری از ایجاد احتکار، گران‌فروشی و تقلب انجام می‌شود.

فاضلی از عدم وجود مشکل در حوزه کالاهای اساسی و استراتژیک و سبد خانوار خبر داد و افزود: در تأمین، عرضه، قیمت‌گذاری و کنترل این قیمت‌ها در عرصه کالاهای اساسی و استراتژیک مشکل خاصی وجود ندارد و این اقدامات سخت نیست.